Kalendarium wsi Osowo
1390 rok ⇒
Z tego roku pochodzą najdawniejsze zapisy
dotyczące Osowa. Znaleziono tu ślady
cmentarzyska z naczyniami glinianymi i brązowymi
sprzętami.
1392 rok
⇒
Włości Osowo od niepamiętnych czasów dzierżyli
Doliwowie
z Miłosławia.
1449 rok
⇒
Właścicielem wsi staje się Piotr Miłosławski
herbu Doliwa, później Doliwownie z Biechowa i
Dębna.
1469 rok
⇒
Kolejnym posiadaczem jest ks. Jakub Kot herbu
Doliwa, dziekan katedry gnieźnieńskiej. Wsie
Biechowo, Ossowo, Skotniki, Grzymysławice,
Korzkwy kupił od Piotra Miłosławskiego.
1514 rok
⇒
”Jan Pampowski herbu Poronia, swej żonie Annie,
córce Jana Jaranda z Brudzewa, wojewody
łęczyckiego, zaślubionej w roku 1512 lub 1513,
oprawił w roku 1514 posag 1600 złp na wsiach
Biechowo, Ossowo, Książno, Skotniki….”[Teki
Dworzaczka]
1540 rok
⇒”Piotr
Pampowski dostaje całe wsie: Biechowo, Ossowo,
Skotniki, Ksiąsko, Chwalibogowo, Chwalibogówko,
Luczlawky i pustkowie Corzgwy…” [Teki
Dworzaczka]
1571 rok
⇒
”Ambroży Pampowski całą wieś Ossowo z wolnym
wypasem ugorów we
wsiach Biechowo, Korzkwy, Obłaczkowo dla
bydła Franciszka Goława Nadrzyckiego z wolnym
wyrębem w Biechowo i Chwalibogowo dla potrzeb
tegoż Nadarzyckiego w Osnowie, za 1550 zł
sprzedał”. Wieś Osowo przeszła w ręce Franciszka
Nadarzyckiego herbu Jeleń (należy przyjąć, że od
tego czasu wieś przeszła w ręce innego rodu).
[Teki Dworzaczka]
1597 rok
⇒
Andrzej i Jan z Górki Roszkowscy objęli w
posiadanie spadek po Ambrżym Pampowskim, między
innymi wsie Biechowo, Chwalibogowo,
Chwalibogówko i pustkowie Korzkwy.
1598 rok
⇒
Wieś Osowo i pustkowie Korzkwy sprzedaje Andrzej
Roszkowski Konstantemu Kokowskiemu za 3700 złp.
1634 rok
⇒
”Smuszewski pleban biechowski kwituje Macieja i
Jana Kokowskich, synów Andrzeja Kokowskiego,
dziedziców wsi Biechowo i Ossowo,
z dziesięciny”.
[Teki Dworzaczka]
1618 rok
⇒
Kolejnymi właścicielami byli: 1618 rok – Jędrzej
Kokoski, 1655 rok – Zygmunt Ossowski.
1736 rok
⇒Sukcesorem
wsi Ossowo jest rodzina Lipnickich. W tym roku
umierają kolejno Gabriel Lipiński (lub Lipiecki)
dziedzic Ossowa i Marjanna Lipińska (lub
Lipiecka) dziedziczka Ossowa.
1771 rok
⇒Od
Kajetana Lipnickiego nabył Ossowo Józef
Pierzchliński, skarbnik gnieźnieński.
1774 rok
⇒
Posesorami Osowa są Tadeusz Woynicz i Jadwiga.
1778 rok
⇒
Anna Gorzewska, po ojcu spadkobierczyni Ossowa i
części Korzkwy, sprzedaje je Józefowi
Pierzchlińskiemu za 49227 złp.
1817 rok
⇒
Wieś z dworem liczy 95 dusz.
1837 rok
⇒
W sprawozdaniu landrata (burmistrza)
wrzesińskiego wymieniony jest w Osowie sołtys
Witczak – „nie znający sztuki czytania i
pisania”.
1843 rok
⇒
Znajdowało się tutaj 8 dymów i 102 mieszkańców,
wszyscy katolicy.
1843 rok
⇒
Wieś przechodzi na własność rodziny Poklateckich
i pozostaje
w ich rękach do 1878 roku.
1848 rok
⇒
Umiera Maksymilian Poklatecki lat 42, syn Jakuba
i Marianny
z Arnoldów dziedziców Osowa. Pochowany na
cmentarzu w Targowej Górce. Rok później, w
zapiskach metrykalnych parafii Targowa Górka,
znajdujemy nazwiska chrzestnych Antoniego i
Józefy Poklateckich dziedziców Osowa.
1854 rok
⇒
Rozpoczęto brukowanie pobliskiej drogi Września
– Miłosław.
1872 rok
⇒
Zamieszkiwały wieś rodziny według zawodu: 1
kowal, 9zaciężników, 1 włodarz, 2rajców, 1
kucharz, 1stangret, 3robotników, 1 poborca myta
drogowego, 1dozorca drogowy.
1880 rok
⇒
We wsi nadal było 8 dymów i szynk, mieszkańców
110, w tym 12 wyznania protestanckiego. Ci
ostatni napłynęli z Obłaczkowa, gdzie
protestanci zamieszkiwali od 1758 roku, i być
może z innych okolicznych wsi.
1881 rok
⇒
Wielka tragedia dotyka ówczesnych właścicieli
Osowa - Łukomskich. W jednym roku umiera
sześcioletni synek Edzio i matka Stanisława
Łukomska zd. Poklatecka, oboje zostali pochowani
w grobowcu rodzinnym w Biechowie.
1891 rok
⇒
Ignacy Łukomski, herbu Szeliga (mąż Stanisławy z
Poklateckich) sprzedał Osowo Pruskiej Komisji
Kolonizacyjnej, która rozparcelowała 287 ha
dla kolonistów niemieckich.
XIX wiek
⇒
Jezioro Sitkowiec zostało osuszone przez
Prusaków, chcących zwiększyć areał uprawnej
ziemi. Jezioro liczyło ok. 4 km długości i około
1 km szerokości i rozciągało się południkowo.
Dziś w jego południowej części pozostało kilka
stawów, a na całej powierzchni gęsta sieć
melioracyjna.
1890 rok
⇒
Przybył do Osowa pierwszy kolonista Zwiesner z
Westfalii z 3 dzieci w wieku szkolnym i
Bröcker, również z 3 dzieci.
1893 rok
⇒
Nowy budynek szkolny wykonał budowniczy Hoffman
z Trzemeszna. Przejście do nowego budynku
nastąpiło 15.VIII.1893 roku przy stanie 48
dzieci z czterech wsi.
1895 rok
⇒
Osowo administracyjnie włączono do Biechowa.
Obie wsie tworzyły wówczas jednostkę
administracyjną „Biechowo” i miały razem 447
dusz (około roku 1910), z czego 171 Polaków
wyznania katolickiego, 261 Niemców wyznania
katolickiego, 10 Niemców wyznania
ewangelickiego.
1902 rok
⇒
Prowadzono przy szkole w Osowie, rolniczą szkołę
dokształcającą
- przy przeciętnym stanie 7 uczniów.
1918 rok
⇒
W czasie działań wojennych w osowskiej szkole
kwaterowała przez kilka dni kompania piechoty.
1918 rok
⇒
W latach 1918-1930 Polacy gwałtownie wykupywali
tutaj ziemię. Osiedliły się wówczas rodziny
przybyłe z małopolski lub okolicznych wsi:
Lechów i Sejutów (z krakowskiego), Głowackich,
Witkowskich, Banaszaków, Przybyłowiczów. Ci
ostatni rozpoczęli wydobycie torfu na skalę
przemysłową. Zakupili maszyny i zatrudnili
robotników.
1924 rok
⇒
Z dniem 1.IV.1923 roku inspektorat miłosławski
został rozwiązany, a obwód szkolny przyłączono
do Wrześni. Szkoła w Osowie była jeszcze czynna
jako niemiecka do końca marca 1924 roku przy
ostatnim stanie 27 dzieci. Po jej zamknięciu
dzieci przydzielono do szkół w Biechowie,
Kaczanowie, Obłaczkowie i Nowejwsi Królewskiej.
1943 rok
⇒
W ostatnich latach wojny Niemcy osiadli na
terenie Osowa uciekali przed zbliżającą się
Armią Radziecką do Niemiec, porzucając
dotychczasowe swoje gospodarstwa.
1944 rok
⇒
Do wsi wkroczyli żołnierze radzieccy, plądrując
i kradnąc,
co wartościowsze rzeczy. Do swoich domów
powrócili wysiedleni w czasie wojny Polacy.
Rozpoczęła się również parcelacja gruntów
poniemieckich
(min. podzielono gospodarstwa Mikusa Paula,
Nolte Jana).
1956 rok
⇒
Określane jednym mianem
Biechowo, dwie wsie zostały znów
rozdzielone: Osowo gmina Września i Biechowo
gmina Miłosław.
1957 rok
⇒
”Na skutek próśb ludności, popieranej przez ob.
Tadeusza Szczepańskiego i innych, przy
przychylnym i b. poważnym poparciu finansowym
Wydziału Oświaty P.P.R.N. we Wrześni, który
sfinansował koszt kapitalnego remontu gmachu
szkolnego i budynków, powtórnie otwarto szkołę”.
[z kroniki szkoły
w Osowie]
1959 rok
⇒
”Do szkoły w Osowie, władze szkolne na własną
prośbę zamianowały ob. Daroszewską Walerię.
Dzięki jej staraniom i pracy społecznej męża,
ogrodzono teren szkolny, wzbogacono księgozbiór
i zakupiono pomoce naukowe. Dzieci pracowały w
organizacjach społecznych”. [z kroniki szkoły w
Osowie]
1962 rok
⇒
Kierownikiem szkoły zostaje Tadeusz Wolniak
naucz. szkoły podstawowej w Nekli. Kontynuuje on
prace edukacyjną i prowadzi kronikę szkoły,
która przetrwała do dziś i znajduje się w jego
rękach jako cenne źródło informacji.
1970 rok
⇒
Ponownie zamknięto szkołę przy stanie 16
uczniów. Dzieci rozpoczęły naukę w szkole w
Biechowie. Budynek zamieszkuje obecnie rodzina
Przyjemskich.
2006 rok
⇒
Wieś rozciąga się na przestrzeni 5km i liczy 46
domów jednorodzinnych, zamieszkują je 173 osoby.
Najstarszym mieszkańcem jest pan Stanisław Lech
lat 85.
Kalendarium wsi Biechowo
XI wiek ⇒
Wspomina się o Biechowie jako ważnym grodzie,
położonym
na wschodnim brzegu jeziora Sitkowiec, i dawno
już istniejącym miejscu kultu religijnego.
1232 rok
⇒
Pierwsze wzmianki historyczne opisują zdobycie
biechowskiego grodu przez księcia śląskiego
Henryka Brodatego.
1252 rok
⇒
Istnieje już gród kasztelański, który strzeże
szlaku z Poznania przez Giecz do Pyzdr.
Pierwotne dobra biechowskie były dobrami
królewskimi, stąd królom przypisuje się
założenie grodu oraz budowę drewnianego kościoła
pw. św. Piotra.
1279rok
⇒
Kasztelanię biechowską obejmuje Markusz, herbu
Doliwa – najwybitniejszy przedstawiciel rodu
Doliwa w ostatnich latach panowania książąt:
Bolesława Pobożnego i Przemysława II w
Wielkopolsce.
1314 rok
⇒
Dobra przechodzą w ręce prywatnych właścicieli.
Pierwszymi z nich była rodzina Doliwów z Dębna i
Biechowa o przydomku „Kot", którzy otrzymali je
z rąk Władysława Łokietka za wierną służbę.
1334 rok
⇒
Kasztelanie biechowską obejmuje Mikołaj Doliwa -
wojewoda poznański.
XV wiek
⇒
Biechowo wymieniane jest jako wieś na prawie
niemieckim.
Tu znajdował się gród kasztelański z podgrodziem
i pierwszy kościół wybudowany z kamienia
(prawdopodobnie podobny do tego znajdującego się
w Gieczu).
1439 rok
⇒
Posesorem dóbr zostaje Maciej Kot
–
kasztelan nakielski.
1540 rok
⇒
”Piotr
Pampowski dostaje całe wsie: Biechowo, Ossowo,
Skotniki, Ksiąsko, Chwalibogowo, Chwalibogówko,
Luczlawky i pustkowie Corzgwy…” [Teki
Dworzaczka]
1568 rok
⇒ Ambroży
Pampowski na połowie swych dóbr położonych w
Wielkopolsce oraz na dworze we wsi Biechowo
ustanowił posag swej żonie Urszuli Sieniawskiej,
córce Prokopa, stolnika lwowskiego.
XVI wiek
⇒
Rodzina Pampowskich zmienia wyznanie i oddaje
istniejący tutaj kościół protestantom, którzy
zwrócili go katolikom wiek później zupełnie
zrujnowany.
1612 rok
⇒
Istniejący kościół rozebrano i wybudowano nowy,
drewniany.
1634 rok
⇒
Dziedzicami Biechowa i pustkowia Korzkwy jest
rodzina Witosławskich.
1677 rok
⇒
Konsekracji nowego kościoła dokonał sufragan
poznański ks. biskup Marian Kurski.
XVII wiek
⇒
Początki kultu obrazu Matki Boskiej Pocieszenia
z Dzieciątkiem
i pielgrzymek datują się na koniec wieku.
1718 rok
⇒
Kolejny właściciel Biechowa, niejaki Świętosław
Smarzewski, sprowadził księży Filipinów ze
Świętej Góry w Gostyniu. Otrzymali oni część
Biechowa w zastaw 30 000złp i zbudowali tutaj
drewniany klasztor. Od tego czasu rozróżnia się
Biechowo Duchowne i Biechowo Szlacheckie.
1721 rok
⇒
Fundację nowego kościoła zatwierdza papież
Innocenty XIII.
1725 rok
⇒
Przystąpiono do budowy nowej murowanej świątyni
oraz klasztoru pod kierunkiem Franciszka
Kowalskiego – właściciela Biechowa i fundatora.
Na skutek błędów konstrukcyjnych, kościół
podczas burzy uległ zniszczeniu.
1737 rok
⇒
Rozpoczęto budowę kościoła od nowa.
1765 rok
⇒
Zakończono budowę kościoła dzięki wsparciu
finansowemu miecznika poznańskiego
Bieńkowskiego.
1770 rok
⇒
Od uderzenia pioruna płonie część kościoła.
Natychmiast dokonano remontu - wzmocniono mury
oraz zlikwidowano dobudowane wieże, które
groziły zawaleniem.
1804 rok
⇒
Księża Filipini opuszczają Biechowo. Opiekę
duszpasterską nad parafią przejmują księża
diecezjalni.
1870 rok
⇒
Powstaje filia wrzesińskiej Powiatowej Kasy
Oszczędnościowej.
1888 rok
⇒
Parafia Biechowo liczy 1150 wiernych i należą do
niej wsie: Biechowo Duchowne, Biechowo
Szlacheckie, Budziłówko, Budziłowo, Gorzyce,
Ossowa, Skotniki, Syberya, Książno, Zajezierze.
XIX wiek
⇒
Jezioro Sitkowiec zostało osuszone przez
Prusaków, chcących zwiększyć areał uprawnej
ziemi. Jezioro liczyło ok. 4 km długości i około
1 km szerokości i rozciągało się południkowo.
Dziś w jego południowej części pozostało kilka
stawów, a na całej powierzchni gęsta sieć
melioracyjna.
1892 rok
⇒
Pruska Komisja Kolonizacyjna wykupiła część ziem
i sprowadziła
z Westfalii Niemców. W 1906 roku zamieszkuje ją
1027 Polaków -katolików, 498 Niemców -
katolików, 50 Niemców - protestantów.
1895 rok
⇒ Biechowo
powiększyło się administracyjnie o wieś Osowo i
tworzyły jednostkę „Biechowo”.
XX wiek
⇒
Na początku wieku działała tutaj spółka
melioracyjna, spółka mleczarska i kółko
rolnicze.
1910 rok
⇒
W tym roku liczba mieszkańców Biechowa wynosiła
447.
1939 rok
⇒
W okresie okupacji hitlerowskiej kościół
zamknięto dla Polaków, pozostaje on pod opieką
kapelana niemieckiego - wyłącznie dla Niemców.
1956 rok
⇒
Określane jednym mianem
„Biechowo”, dwie wsie zostały znów
rozdzielone: Osowo gmina Września i Biechowo
gmina Miłosław.
1962 rok
⇒
W związku z pracami konserwatorskimi odkryto,
pod zewnętrznym obrazem Matki Bożej, drugi
pochodzący z XV wieku.
1969 rok
⇒
Parafię przejmują ojcowie Paulini z Jasnej Góry,
którzy przybyli tutaj na prośbę sługi Bożego ks.
Kard. Stefana Wyszyńskiego.
1976 rok
⇒
Koronacja obrazu Matki Boskiej Pocieszenia
przez Prymasa Polski ks.
Stefana Wyszyńskiego, o czym świadczy pamiątkowa
tablica.
1986 rok
⇒
Dnia 20 maja ustanowiono
pomnik przyrody -
Sosna
pospolita (Orzecz.Woj.Poz.
19.12.1985r., Dz.Urz.Woj.Poz. nr 5, poz. 70,
1986r.: obwód 280, wys. 17 m, położenie:
Biechowo - Gorzyce, rośnie po lewej stronie
drogi).
1998 rok
⇒
Od tego roku
w sanktuarium biechowskim budowane są corocznie
ruchome szopki bożonarodzeniowe.
2006 rok
⇒
Biechowo liczy obecnie 355 mieszkańców.
Najstarszą osobą we wsi jest Bolesław Głodek lat
86.
źródło: „Ziemia
wrzesińska w przeszłości i teraźniejszości"
Antoni Ciszak (4.II.1969);
Kronika szkoły w Osowie będąca w posiadaniu
p.Tadeusz Wolniaka;
„Wstęp do zespołu akt Kombinatu Państwowych
Gospodarstw Rolnych w Bieganowie” http://baza.archiwa.gov.pl
http://www.srodapm.republika.pl/pliki/swpm_k25.html;
http://www.polishroots.org;
http://www.ulischubert.de
http://republika.pl/akromer/polska.html
http://teki.bkpan.poznan.pl/;
Kronika szkoły w Osowie będąca w posiadaniu
p.Tadeusz Wolniaka;
Wywiady z p.P.Bosackim i S.Lechem,
|