Kalendarium wsi Osowo

1390 rok  Z tego roku pochodzą najdawniejsze zapisy dotyczące Osowa. Znaleziono tu ślady cmentarzyska z naczyniami glinianymi i brązowymi sprzętami.

1392 rok Włości Osowo od niepamiętnych czasów dzierżyli Doliwowie
z Miłosławia.

1449 rok Właścicielem wsi staje się Piotr Miłosławski herbu Doliwa, później Doliwownie z Biechowa i Dębna.

1469 rok Kolejnym posiadaczem jest ks. Jakub Kot herbu Doliwa, dziekan katedry gnieźnieńskiej. Wsie Biechowo, Ossowo, Skotniki, Grzymysławice, Korzkwy kupił od Piotra Miłosławskiego.

1514 rok ”Jan Pampowski herbu Poronia, swej żonie Annie, córce Jana Jaranda z Brudzewa, wojewody łęczyckiego, zaślubionej w roku 1512 lub 1513, oprawił w roku 1514 posag 1600 złp na wsiach Biechowo, Ossowo, Książno, Skotniki….”[Teki Dworzaczka]

1540 rok ”Piotr Pampowski dostaje całe wsie: Biechowo, Ossowo, Skotniki, Ksiąsko, Chwalibogowo, Chwalibogówko, Luczlawky i pustkowie Corzgwy…” [Teki Dworzaczka]

1571 rok ”Ambroży Pampowski całą wieś Ossowo z wolnym wypasem ugorów we  wsiach Biechowo, Korzkwy, Obłaczkowo dla bydła Franciszka Goława Nadrzyckiego z wolnym wyrębem w Biechowo i Chwalibogowo dla potrzeb tegoż Nadarzyckiego w Osnowie, za 1550 zł sprzedał”. Wieś Osowo przeszła w ręce Franciszka Nadarzyckiego herbu Jeleń (należy przyjąć, że od tego czasu wieś przeszła w ręce innego rodu). [Teki Dworzaczka]

1597 rok Andrzej i Jan z Górki Roszkowscy objęli w posiadanie spadek po Ambrżym Pampowskim, między innymi wsie Biechowo, Chwalibogowo, Chwalibogówko i pustkowie Korzkwy.

1598 rok Wieś Osowo i pustkowie Korzkwy sprzedaje Andrzej Roszkowski Konstantemu Kokowskiemu za 3700 złp.

1634 rok ”Smuszewski pleban biechowski kwituje Macieja i Jana Kokowskich, synów Andrzeja Kokowskiego, dziedziców wsi Biechowo i Ossowo, z dziesięciny”.  [Teki Dworzaczka]

1618 rok Kolejnymi właścicielami byli: 1618 rok – Jędrzej Kokoski, 1655 rok – Zygmunt Ossowski.

1736 rok Sukcesorem wsi Ossowo jest rodzina Lipnickich. W tym roku umierają kolejno Gabriel Lipiński (lub Lipiecki) dziedzic Ossowa i Marjanna Lipińska (lub Lipiecka) dziedziczka Ossowa.

1771 rok Od Kajetana Lipnickiego nabył Ossowo Józef Pierzchliński, skarbnik gnieźnieński.

1774 rok Posesorami Osowa są Tadeusz Woynicz i Jadwiga.

1778 rok Anna Gorzewska, po ojcu spadkobierczyni Ossowa i części Korzkwy, sprzedaje je Józefowi Pierzchlińskiemu za 49227 złp.

1817 rok Wieś z dworem liczy 95 dusz.

1837 rok W sprawozdaniu landrata (burmistrza) wrzesińskiego wymieniony jest w Osowie sołtys Witczak – „nie znający sztuki czytania i pisania”.

1843 rok Znajdowało się tutaj 8 dymów i 102 mieszkańców, wszyscy katolicy.

1843 rok Wieś przechodzi na własność rodziny Poklateckich i pozostaje w ich rękach do 1878 roku.

1848 rok Umiera Maksymilian Poklatecki lat 42, syn Jakuba i Marianny z Arnoldów dziedziców Osowa. Pochowany na cmentarzu w Targowej Górce. Rok później, w zapiskach metrykalnych parafii Targowa Górka, znajdujemy nazwiska chrzestnych Antoniego i Józefy Poklateckich dziedziców Osowa. 

1854 rok Rozpoczęto brukowanie pobliskiej drogi Września – Miłosław.

1872 rok Zamieszkiwały wieś rodziny według zawodu: 1 kowal, 9zaciężników, 1 włodarz, 2rajców, 1 kucharz, 1stangret, 3robotników, 1 poborca myta drogowego, 1dozorca drogowy.

1880 rok We wsi nadal było 8 dymów i szynk, mieszkańców 110, w tym 12 wyznania protestanckiego. Ci ostatni napłynęli z Obłaczkowa, gdzie protestanci zamieszkiwali od 1758 roku, i być może z innych okolicznych wsi.

1881 rok Wielka tragedia dotyka ówczesnych właścicieli Osowa - Łukomskich. W jednym roku umiera sześcioletni synek Edzio i matka Stanisława Łukomska zd. Poklatecka, oboje zostali pochowani w grobowcu rodzinnym w Biechowie.

1891 rok Ignacy Łukomski, herbu Szeliga (mąż Stanisławy z Poklateckich) sprzedał Osowo Pruskiej Komisji Kolonizacyjnej, która rozparcelowała 287 ha dla kolonistów niemieckich.

XIX wiek Jezioro Sitkowiec zostało osuszone przez Prusaków, chcących zwiększyć areał uprawnej ziemi. Jezioro liczyło ok. 4 km długości i około 1 km szerokości i rozciągało się południkowo. Dziś w jego południowej części pozostało kilka stawów, a na całej powierzchni gęsta sieć melioracyjna.

1890 rok Przybył do Osowa pierwszy kolonista Zwiesner z Westfalii z 3 dzieci w wieku szkolnym i Bröcker, również z 3 dzieci.

1893 rok Nowy budynek szkolny wykonał budowniczy Hoffman
z Trzemeszna. Przejście do nowego budynku nastąpiło 15.VIII.1893 roku przy stanie 48 dzieci z czterech wsi.

1895 rok Osowo administracyjnie włączono do Biechowa. Obie wsie tworzyły wówczas jednostkę administracyjną „Biechowo” i miały razem 447 dusz (około roku 1910), z czego 171 Polaków wyznania katolickiego, 261 Niemców wyznania katolickiego, 10 Niemców wyznania ewangelickiego.

1902 rok Prowadzono przy szkole w Osowie, rolniczą szkołę dokształcającą - przy przeciętnym stanie 7 uczniów.

1918 rok W czasie działań wojennych w osowskiej szkole kwaterowała przez kilka dni kompania piechoty.

1918 rok W latach 1918-1930 Polacy gwałtownie wykupywali tutaj ziemię. Osiedliły się wówczas rodziny przybyłe z małopolski lub okolicznych wsi: Lechów i Sejutów (z krakowskiego), Głowackich, Witkowskich, Banaszaków, Przybyłowiczów. Ci ostatni rozpoczęli wydobycie torfu na skalę przemysłową. Zakupili maszyny i zatrudnili robotników.

1924 rok Z dniem 1.IV.1923 roku inspektorat miłosławski został rozwiązany, a obwód szkolny przyłączono do Wrześni. Szkoła w Osowie była jeszcze czynna jako niemiecka do końca marca 1924 roku przy ostatnim stanie 27 dzieci. Po jej zamknięciu dzieci przydzielono do szkół w Biechowie, Kaczanowie, Obłaczkowie i Nowejwsi Królewskiej.

1943 rok W ostatnich latach wojny Niemcy osiadli na terenie Osowa uciekali przed zbliżającą się Armią Radziecką do Niemiec, porzucając dotychczasowe swoje gospodarstwa.

1944 rok Do wsi wkroczyli żołnierze radzieccy, plądrując i kradnąc, co wartościowsze rzeczy. Do swoich domów powrócili wysiedleni w czasie wojny Polacy. Rozpoczęła się również parcelacja gruntów poniemieckich (min. podzielono gospodarstwa Mikusa Paula, Nolte Jana).

1956 rok Określane jednym mianem  Biechowo, dwie wsie zostały znów rozdzielone: Osowo gmina Września i Biechowo gmina Miłosław.

1957 rok ”Na skutek próśb ludności, popieranej przez ob. Tadeusza Szczepańskiego i innych, przy przychylnym i b. poważnym poparciu finansowym Wydziału Oświaty P.P.R.N. we Wrześni, który sfinansował koszt kapitalnego remontu gmachu szkolnego i budynków, powtórnie otwarto szkołę”. [z kroniki szkoły
w Osowie]

1959 rok ”Do szkoły w Osowie, władze szkolne na własną prośbę zamianowały ob. Daroszewską Walerię. Dzięki jej staraniom i pracy społecznej męża, ogrodzono teren szkolny, wzbogacono księgozbiór i zakupiono pomoce naukowe. Dzieci pracowały w organizacjach społecznych”. [z kroniki szkoły w Osowie]

1962 rok Kierownikiem szkoły zostaje Tadeusz Wolniak naucz. szkoły podstawowej w Nekli. Kontynuuje on prace edukacyjną i prowadzi kronikę szkoły, która przetrwała do dziś i znajduje się w jego rękach jako cenne źródło informacji.

1970 rok Ponownie zamknięto szkołę przy stanie 16 uczniów. Dzieci rozpoczęły naukę w szkole w Biechowie. Budynek zamieszkuje obecnie rodzina Przyjemskich.

2006 rok Wieś rozciąga się na przestrzeni 5km i liczy 46 domów jednorodzinnych, zamieszkują je 173 osoby. Najstarszym mieszkańcem jest pan Stanisław Lech lat 85.

 

Kalendarium wsi Biechowo

XI wiek  Wspomina się o Biechowie jako ważnym grodzie, położonym na wschodnim brzegu jeziora Sitkowiec, i dawno już istniejącym miejscu kultu religijnego.

1232 rok Pierwsze wzmianki historyczne opisują zdobycie biechowskiego grodu przez księcia śląskiego Henryka Brodatego.

1252 rok Istnieje już gród kasztelański, który strzeże szlaku z Poznania przez Giecz do Pyzdr. Pierwotne dobra biechowskie były dobrami królewskimi, stąd królom przypisuje się założenie grodu oraz budowę drewnianego kościoła pw. św. Piotra.

1279rok Kasztelanię biechowską obejmuje Markusz, herbu Doliwa – najwybitniejszy przedstawiciel rodu Doliwa w ostatnich latach panowania książąt: Bolesława Pobożnego i Przemysława II w Wielkopolsce.

1314 rok Dobra przechodzą w ręce prywatnych właścicieli. Pierwszymi z nich była rodzina Doliwów z Dębna i Biechowa o przydomku „Kot", którzy otrzymali je z rąk Władysława Łokietka za wierną służbę.

1334 rok Kasztelanie biechowską obejmuje Mikołaj Doliwa - wojewoda poznański.

XV wiek Biechowo wymieniane jest jako wieś na prawie niemieckim. Tu znajdował się gród kasztelański z podgrodziem i pierwszy kościół wybudowany z kamienia (prawdopodobnie podobny do tego znajdującego się w Gieczu).
1439 rok
Posesorem dóbr zostaje Maciej Kot – kasztelan nakielski.

1540 rok ”Piotr Pampowski dostaje całe wsie: Biechowo, Ossowo, Skotniki, Ksiąsko, Chwalibogowo, Chwalibogówko, Luczlawky i pustkowie Corzgwy…” [Teki Dworzaczka]

1568 rok Ambroży Pampowski na połowie swych dóbr położonych w Wielkopolsce oraz na dworze we wsi Biechowo ustanowił posag swej żonie Urszuli Sieniawskiej, córce Prokopa, stolnika lwowskiego.

XVI wiek Rodzina Pampowskich zmienia wyznanie i oddaje istniejący tutaj kościół protestantom, którzy zwrócili go katolikom wiek później zupełnie zrujnowany.

1612 rok Istniejący kościół rozebrano i wybudowano nowy, drewniany.

1634 rok Dziedzicami Biechowa i pustkowia Korzkwy jest rodzina Witosławskich.

1677 rok Konsekracji nowego kościoła dokonał sufragan poznański ks. biskup Marian Kurski.

XVII wiek Początki kultu obrazu Matki Boskiej Pocieszenia z Dzieciątkiem i pielgrzymek datują się na koniec wieku.

1718 rok Kolejny właściciel Biechowa, niejaki Świętosław Smarzewski, sprowadził księży Filipinów ze Świętej Góry w Gostyniu. Otrzymali oni część Biechowa w zastaw 30 000złp i zbudowali tutaj drewniany klasztor. Od tego czasu rozróżnia się Biechowo Duchowne i Biechowo Szlacheckie.

1721 rok Fundację nowego kościoła zatwierdza papież Innocenty XIII.

1725 rok Przystąpiono do budowy nowej murowanej świątyni oraz klasztoru pod kierunkiem Franciszka Kowalskiego – właściciela Biechowa i fundatora.
Na skutek błędów konstrukcyjnych, kościół podczas burzy uległ zniszczeniu.

1737 rok Rozpoczęto budowę kościoła od nowa.

1765 rok Zakończono budowę kościoła dzięki wsparciu finansowemu miecznika poznańskiego Bieńkowskiego.

1770 rok Od uderzenia pioruna płonie część kościoła. Natychmiast dokonano remontu - wzmocniono mury oraz zlikwidowano dobudowane wieże, które groziły zawaleniem.

1804 rok Księża Filipini opuszczają Biechowo. Opiekę duszpasterską nad parafią przejmują księża diecezjalni.

1870 rok Powstaje filia wrzesińskiej Powiatowej Kasy Oszczędnościowej.

1888 rok Parafia Biechowo liczy 1150 wiernych i należą do niej wsie: Biechowo Duchowne, Biechowo Szlacheckie, Budziłówko, Budziłowo, Gorzyce, Ossowa, Skotniki, Syberya, Książno, Zajezierze.

XIX wiek Jezioro Sitkowiec zostało osuszone przez Prusaków, chcących zwiększyć areał uprawnej ziemi. Jezioro liczyło ok. 4 km długości i około 1 km szerokości i rozciągało się południkowo. Dziś w jego południowej części pozostało kilka stawów, a na całej powierzchni gęsta sieć melioracyjna.

1892 rok Pruska Komisja Kolonizacyjna wykupiła część ziem i sprowadziła z Westfalii Niemców. W 1906 roku zamieszkuje ją 1027 Polaków -katolików, 498 Niemców - katolików, 50 Niemców - protestantów.

1895 rok Biechowo powiększyło się administracyjnie o wieś Osowo i tworzyły jednostkę „Biechowo”.

XX wiek Na początku wieku działała tutaj spółka melioracyjna, spółka mleczarska i kółko rolnicze.

1910 rok W tym roku liczba mieszkańców Biechowa wynosiła 447.

1939 rok W okresie okupacji hitlerowskiej kościół zamknięto dla Polaków, pozostaje on pod opieką kapelana niemieckiego - wyłącznie dla Niemców.

1956 rok Określane jednym mianem  „Biechowo”, dwie wsie zostały znów rozdzielone: Osowo gmina Września i Biechowo gmina Miłosław.

1962 rok W związku z pracami konserwatorskimi odkryto, pod zewnętrznym obrazem Matki Bożej, drugi pochodzący z XV wieku.

1969 rok Parafię przejmują ojcowie Paulini z Jasnej Góry, którzy przybyli tutaj na prośbę sługi Bożego ks. Kard. Stefana Wyszyńskiego.

1976 rok Koronacja obrazu Matki Boskiej Pocieszenia przez Prymasa Polski ks. Stefana Wyszyńskiego, o czym świadczy pamiątkowa tablica.

1986 rok Dnia 20 maja ustanowiono pomnik przyrody - Sosna pospolita (Orzecz.Woj.Poz. 19.12.1985r., Dz.Urz.Woj.Poz. nr 5, poz. 70, 1986r.: obwód 280, wys. 17 m, położenie: Biechowo - Gorzyce, rośnie po lewej stronie drogi).

1998 rok Od tego roku w sanktuarium biechowskim budowane są corocznie ruchome szopki bożonarodzeniowe.

2006 rok Biechowo liczy obecnie 355 mieszkańców. Najstarszą osobą we wsi jest Bolesław Głodek lat 86.

 

źródło: „Ziemia wrzesińska w przeszłości i teraźniejszości" Antoni Ciszak (4.II.1969);

Kronika szkoły w Osowie będąca w posiadaniu p.Tadeusz Wolniaka;

„Wstęp do zespołu akt Kombinatu Państwowych Gospodarstw Rolnych w Bieganowie” http://baza.archiwa.gov.pl
 http://www.srodapm.republika.pl/pliki/swpm_k25.html;

http://www.polishroots.org;

http://www.ulischubert.de

http://republika.pl/akromer/polska.html

http://teki.bkpan.poznan.pl/;

Kronika szkoły w Osowie będąca w posiadaniu p.Tadeusz Wolniaka;

Wywiady z p.P.Bosackim i S.Lechem,